نماز و حکومت اسلامی

نماز،نماد حکومت صالحان است قران نماز را یکی از نشانه های حکومت صالحان برشمرده است
وظایف حکومت اسلامی برخلاف مکاتب دیگر  فقط به بعد ظاهری و مادی زندگی فعالیت های اقتصادی محدود نمیشود حکومت اسلامی افزون بر ایجاد گسترش و تقویت ارامش و امنیت اقتصادی و سیاسی  وظیفه دارد زمینه مساعدی برای پیشرفت  روحی و معنوی افراد جامعه ایجاد کند تا مسلمانان در ان بستر  وظایف دینی و عبادی خود را انجام دهند فراتر از این حکومت اسلامی وضیفه اجرای برخی از احکام و مناسک دینی را نیز برعهده دارد
نماز با توجه به گستره نفوذ و اثارش چنان فضای معنوی ای در جامعه ایجاد میکند ک افراد جامعه را در دستیابی به زندگی معنوی ارمانی و مسالمت امیز توانا میسازد و ان ها میتوانند اعمال و فرایض دینی را انجام دهند

کدام نماز مقبول است؟

بر اساس آیات کتاب خدا و روایات و اخبار، نمازى که مقرون به سه شرط است بدون شک مورد قبول خداست:

1 ـ ایمان.

2 ـ تقوا.

3 ـ جمع بودن شرایط ظاهرى و باطنى نماز در حد وسع مکلف، از قبیل طهارت صحیح، نیت خالص، وقت، مکان مباح، صحت قرائت، ترتیب، موالات، طمأنینه، قبله و سایر شرایط.

نماز کسى که اعتقاد صحیحى به حق و قیامت و نبوت و کتاب و ملائکه ندارد قابل قبول نیست.

 

پی نوشت ها:

1. وسائل الشیعه، ج 3، ص 22

2. قصار الجمل، ج 2.

3. بحار الانوار، ج 84، ص 43 – وسائل الشیعه، ج 3، ص 56 .

حضرت علی (ع)اهمیت و ضرورت فریضه نماز

   اهمیت نماز به قدری مهم است که قرآن بعد از ایمان آن را متذکر شده است " یقیمون الصلوه " از این جا به اهمیت نماز پی می بریم زیرا یکی از پایه های دین شمرده شده است ودر راس همه عبادتها نماز است، اسلام بدون نمازهرگز معنایی ندارد، نماز خود سازی است، قرآن عجیب سخن می‌گوید: " ای اهل ایمان! از نماز استمداد کنید، اگر شما میخواهید در اجتماع یک مسلمان واقعی باشید ومی‌خواهید یک مجاهد نیرومند باشید . باید نماز خوان خالص و مخلص باشید اهمیت نماز در جریان اجتماعی شدن نیز بسیار مهم است عمده ترین فریضه مذهبی که در فرآیند اجتماعی شدن . افکار نگرش و رفتارهای مذهبی کودکان و نوجوانان را تحت تاثیرقرار می دهد نماز است اگر ما بتوانیم نمازرا به عنوان یک هنجار مذهبی در رفتار و کردار فرزندان خود درونی سازیم قدم اساسی برای تربیت دینی آنها برداشته ایم نماز در ایجاد و حفظ شخصیت سالم مذهبی افراد جامعه نقش دارد و دارای اثرات مثبت اجتماعی است نکته مهم: توجه دادن جوان به نماز . ایجاد رابطه ی انس او با خدا احساسات مذهبی اورا اقناع میکند تمایلات طبیعی و هواهای نفسانی او را مهار کرده و رفتار او را تحت کنترل در میاورد.

 

نماز چه تاثیری بر اخلاق و رفتار خانواده دارد؟

نماز تاثیرات فراوانی در زندگی دارد، این فواید میتواند در زندگی فردی، اجتماعی، دنیوی، اخروی و... باشد. در یک تقسیم بندی میشود فواید نماز را به دو قسمت عمومی و خصوصی تقسیم کرد. 

فواید عمومی:
1 - معراج مومن ; یعنی، نجات از گرداب های مادی ومعنوی. 
2 - بازدارنده از جرائم; اصولا مقررات اجتماعی و اصول انسانی توسط خانوادههایی که با نماز و مسجد سر وکار دارند بیشتر مراعات میشود. و...
فواید خصوصی :
1 - فلاح ورستگاری ;(به تغییر آیه 1 و 2 سوره مومنون)
2 - استعانت;(به تعبیر آیه 45 سوره بقره) گفتنی است که کمک گرفتن از نماز میوهای است که دست
همه به آن میرسد ولی دست عدهای فقط به میوه های پایین آن میرسد.

نماز معراج مومن است

مگر معراج نمی خواهید؟ مگر نمی خواهید بالا بروید پس نماز کامل بخوانید. محک، نماز است. نماز به منزله کعبه و تکبیره الاحرام یعنی پشت سرانداختن همه چیز غیر از خدا و داخل شدن در حرم الهی است. و قیام به منزله صحبت دو دوست و رکوع، خم شدن در مقابل مولای خویش، سجده نهایت خضوع و خاک شدن در مقابل اوست. وقتی بنده در آخر نماز از پیشگاه خدا باز می گردد سوغات، سلامی از ناحیه او می آورد.
ایشان از قول مرحوم آیت اله سید علی قاضی می فرماید: اگر کسی نماز واجبش را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند.
اگر انسان دریابد که خداوند متعال همیشه و در همه حال از هر زیبایی زیباتر است از انس او هرگز جدا نمی شود.
اگر پادشاهان جهان می دانستند که انسان ممکن است در حال عبادت به چه لذتهای برسد هیچ گاه دنبال مسائل مادی و دنیوی نمی رفتند.
اگر کسی مقید به نماز باشد نماز اول وقت بخواند به جایی که باید برسد خواهد رسید.
کسی که بداند هر که خدا را یاد کند خدا همنشین اوست احتیاج به هیچ وعظی ندارد.

چه‌کنیم‌نمازصبح‌قضانشود + پاسخ‌آیت‌الله‌بهجت

شیخ ‏نخودکی در وصیت خود به فرزندش می‌گوید: اگر آدمی چهل روز به ریاضت و عبادت بپردازد، ولی یک بار نماز صبح از او فوت شود، نتیجه آن چهل روز عبادت بی‌ارزش خواهد شد.

 

به گزارش جهان، مرحوم کلینى و شیخ طوسى و طبرسى از زهرى نقل کرده‌اند که گفت: مدت طولانی در طلب حضرت مهدى(عج) بودم و در این راه اموال فراوانى در راه خدا خرج کردم، اما به هدف نرسیدم،‌ تا اینکه به خدمت محمد بن عثمان یکی از نواب خاص اربعه رسیدم و مدتى در محضر او بودم، روزى از او به التماس خواستم که مرا خدمت امام زمان(عج) ببرد. محمد بن عثمان پاسخ منفى داد، ولى در مقابل تضرع بسیار من، سرانجام لطف کرد و فرمود: فردا اول وقت بیا، فردا صبح نزد وى رفتم، دیدم جوانى که در زیبایى و خوشبویى از همه کس بهتر و لباس تجار بر تن داشت؛ با وى است و چیزى در آستین دارد.

وقتى نظرم به او افتاد، نزدیک محمد بن عثمان رفتم، ولى او به من اشاره کرد که به طرف آن جوان برگردم، من هم به‌ طرف جوان برگشتم و سؤالاتى از وى کرددم و هر چه می‌خواستم به من جواب داد، آنگاه رفت که داخل خانه شود و آن خانه، چندان مورد نظر نبود.

 

محمد بن عثمان به من گفت: اگر می‌خواهى چیزى بپرسى بپرس که دیگر بعد از این او را نمی‌بینى. من هم به دنبال او رفتم که سؤالاتى بپرسم، ولى او گوش نداد و داخل خانه شد و جز این دو جمله نفرمود: «مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْعِشَاءَ إِلَى أَنْ تَشْتَبِکَ النُّجُومُ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَدَاهَ إِلَى أَنْ تَنْقَضِیَ النُّجُوم»؛(۱) ‏از رحمت خدا به دور است، ‏از رحمت خدا به دور است، کسى که نماز مغرب را بقدرى به تأخیر بیندازد تا ستاره‌ها نمایان شوند، ‏از رحمت خدا به دور است‏ از رحمت خدا به دور است کسی که نماز صبح را چندان به تأخیر بیندازد تا ستاره‌ها دیده نشوند نماز صبح نسبت به دیگر نمازهای یومیه نقش بسزایی در تقویت بعد معنوی انسان دارد. همچنین به لحاظ ارزش زمانی و تأثیرگذاری آن در استجابت دعا جایگاه ویژه‌ای دارد. شاید برخورداری از شرایط ویژه از بعد زمان فلق و صبح صادق آن را با اهمیت‌تر کرده است.

 

نماز بافهم

عمری نماز به پا داشتم و ندانستم برای چیست و چه می گویم . ولی امروز الله اکبر گفتم . تو نیز مرا بزرگ خواندی . نیت کردم ، نظر کردی و من مشغول به توصیف صفات تو شدم . گفتی از توصیف بی نیازم (سبحان الله عما یصفون) . تو خود را در نماز توصیف می نمایی بنده ی من ، حال توصیف بنما تا من احسنت بگویم . حمد را آغاز نمودم:

الحمدالله رب العالمین : سپاس خداوندی را که پروردگار جهانیان است .

- سپاس بنده ای را که دعوتم را لبیک گفت .

الرحمن الرحیم : بخشنده و مهربان است .

- احسنت بر بنده ای که می بخشد و مهر می ورزد.

مالک یوم الدین: صاحب روز جزاست.

- جزای تو را میزان اشتیاقت قرار خواهم داد.

ایاک نعبد و ایاک نستعین: فقط تو را می پرستم و تنها از تو یاری می جویم.

- من نیز خواستار شمایم و منتظرم همدیگر را در رسیدن یاری نمایید.

اهدنا الصراط المستقیم : ما را به راه راست هدایت کن.

- هدایت نمودم و هدایت از آن توست.

صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و الا الضالین: راه کسانی را که آنها را مشمول نعمت خود ساختی ، نه راه کسانیکه بر آنان غضب نمودی و نه گمراهان .

- همانا تو خود در مسیری و شایسته ی نعمت و گمراهان تنها و بی یاورند ، من هستم ولی مرا نمی یابند ، آنها خود چشم خویش را بسته اند . من در همه حال در کنار بنده ام هستم .

چگونه از نماز کمک بگیریم؟

انسان در زندگی مادی بدون تردید در تنگنا قرار می‏گیرد، امکانات و توان انسان محدود است و با مشکلات بسیار، بدون پشتوانه نمی‏توان زندگی کرد. آنان که مادی می‏اندیشند، فقط به پشتوانه‏های مادی فکر می‏کنند، ولی آنان که الهی فکر می‏کنند پیوسته با پشتوانه‏های معنوی خود را از بن بست می‏رهانند. از این دست پشتوانه‏ها، نماز است. نماز، جلوه برجسته یاد خداست و «دل آرام گیرد ز یاد خدای «أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»¹

«وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِینَ ²؛ از صبر و نماز یاری جویید (و با استقامت و کنترل هوس‏های درونی و توجه به پروردگار نیرو بگیرید) و این کار جز برای خاشعان سنگین است.» بر این اساس است که در روایات فراوانی آمده است که وقتی پیامبر اکرم یا امام علی(علیهماالسلام) با مشکلی رو به رو می‏شدند به نماز روی می‏آوردند.(3) امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: مستند این کار همین آیه شریفه است.(4)

از حضرت امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده است که فرمود: چه مانعی دارد وقتی که با غمی از غم‏های دنیا رو به رو می‏شوید؛ وضو گرفته به مسجد بروید، دو رکعت نماز بخوانید و در نماز دعا کنید، زیرا خداوند دستور داده: «وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ .»(5)

و بی‏تردید استوارترین پشتوانه در زندگی همین است و بس، دیگر پشتوانه‏ها سست است و غیر قابل اعتماد:

«مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِیَاء کَمَثَلِ الْعَنکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنکَبُوتِ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ⁶؛ کسانی که غیر از خدا را اولیا خود برگزیدند، همچون عنکبوت‏اند که خانه‏ای برای خود انتخاب کرده و سست‏ترین خانه‏ها خانه عنکبوت است؛ اگر می‏دانستند!»

چرا خواندن قرآن واجب نیست، ولى نماز خواندن همیشه واجب است؟

قرائت قرآن واجب نیست، ولى در آیات و روایات سفارش فراوانى بر آن شده است براى مثال در آیه 20 سوره مزمل مى خوانیم: (... فاقرءُوا ما تیسَّر من القرءان...); آنچه براى شما میسر است قرآن بخوانید. در روایتى از امام صادق(علیه السلام) آمده است: قرآن عهد و فرمان خداوند به بندگانش مى باشد، شایسته آن است که انسان مسلمان در پیمان خود نظر کند و هر روز پنجاه آیه از آن بخواند.

 از این نکته نباید غفلت شود که هر حکم واجبى، حکمت یا حکمت هایى دارد، ولى چنین نیست که هر چه فایده و حکمتى هر چند بسیار و مهم داشته باشد، واجب شود; یعنى این رابطه حالت عکس ندارد، زیرا علاوه بر لزوم وجود حکمت و فایده، در واجب شدن یک حکم توان مخاطب نیز لحاظ مى شود و چه بسا حکم با فایده اى که اگر براى همه مردم مشقّت بار نبود، واجب مى شد، ولى به جهت رعایت حال مردم واجب نشده، لیکن بر آن، تأکید فراوان شده است; مانند مسواک کردن. قرائت قرآن نیز براى همه ممکن نیست و مقدماتى نیاز دارد; مانند: سواد و توانایى قرائت مصحف، براى کسانى که حافظ قرآن نیستند (به ویژه در گذشته که آموختن قرائت و تهیه مصحف (قرآن) چندان ساده نبود). بنابراین، نباید به احکام یک سویه نگریست.

نماز در نهج البلاغه

هنگامی که سپاهیان برای نبرد آماده شدند ، امیرمؤمنان حضرت علی ^{(علیه السّلام)} خطبه ای خواند و فرمود:

تَعاهَدوا أمْرَ الصَّلاةِ وَ حافِضوا عَلَیْها وَ اسْتَکْثِروا مِنْها وَ تَقَرَّبوا بِها.

مردم (خواندن و اقامه) نماز را بر عهده گیرید و آن را حفظ نمایید.
زیاد نماز بخوانید و با نماز خود را به خدا نزدیک کنید.

نکته ها و پیام ها:
تأکید بر نماز هنگام جهاد نکته های زیر را به ارمغان می آورد:

1- در به جای آوردن نماز نباید سستی ورزید حتی در سخت ترین شرایط، مانند: جهاد در راه خدا.
2- نماز بهترین نیکی هاست و هرچه بیشتر خوانده شود بر نیکی انسان افزوده گردد.
3- نماز اول وقت،توجه کامل در نماز و ... نوعی محافظت از نماز است.
4- برای تقرب و دوستی با خداوند ، نماز بهترین راه است.

 منبع, کتاب پرتوی از کلام امام علی, ع, حدیث 75, ص 67